“Nedavni napredak u imunoterapiji u potpunosti mijenja pravila tretmana onkoloških pacijenata, a tek smo na početku”, objašnjava dr. Eslie Dennis, vice predsjednica medicinskog odjela u Roche Tkivnoj Dijagnostici i specijalista interne medicine i onkologije sa preko 10 godina kliničkog iskustva.
Novi dijagnostički testovi se razvijaju sa ciljem da prate novi val onkoloških lijekova koji stimulišu imuni sistem da napada i uništava ćelije raka.
Imuni sistem organizma koristi čitavu vojsku različitih bijelih krvnih ćelija u borbi protiv, ne samo bakterija, virusa i gljivica, već i protiv ćelija raka. Nakon napada, organizam deaktivira T ćelije – moćne efektore imunog sistema – uz pomoć proteina koji se zove PD-L1.
Ova deaktivacija ima zaštitnu ulogu. Bez nje, imuni sistem bi mogao početi uništavati zdrava tkiva i ćelije. Ipak, neke ćelije raka mogu koristiti upravo PD-L1 protein da izbjegnu i ugase odgovor imunog sistema, suštinski da se zakamufliraju “plaštom nevidljivosti”1
Imunoterapija djeluje tako što blokira “signal za isključivanje” koji emituje PD-L1, što omogućava imunom sistemu da nastavi prepoznavati i uništavati maligne ćelije.
Diagnostički testovi mogu detektovati ekspresiju PD-L1 u uzorcima tumorskog tkvia, što pomaže doktorima da što efikasnije koriste imunoterapiju. Laboratorije koriste posebnu tehniku – imunohistohemiju – koja detektuje i vizuelno prikazuje specifične proteine što pomaže ne samo u dijagnostikovanju raka, već i u detektovanju povećane ekspresije određenih proteina. Ova tehnologija može pokazati da li kod određenog onkološkog pacijenta postoji povećana ekspresija PD-L1 proteina na ćelijama raka, imunim ćelijama koje ga okružuju ili čak na obje vrste ćelija.2
Da bi detektovali PD-L1 biomarkere, uzorci tkiva (tkiva raka i okolnog tkiva) se prikupljaju putem biopsije ili tokom hirurških procedura. Dobiveni uzorci se šalju na patohistološku dijagnostiku, gdje se uzorci režu na veoma tanke blokove koji se, potom, stavljaju na staklene pločice. Antitijela koja se vežu na PD-L1 se apliciraju na uzorak i prisustvo PD-L1 se, na dijagnostičkim sistemima, prikazuje kao smeđe obojenje. “Procentualno određivanje broja ćelija raka i imunih ćelija koje imaju PD-L1 ekspresiju, kao i distribucija PD-L1 proteina u uzorku tkiva može pomoći ljekarima da predvide potencijalnu efikasnost imunoterapije”, objašnjava dr. Ehab ElGabry, čelnik odjeljenja za patologiju pri Roche dijagnostici. Ovakvi rezultati omogućavaju doktorima da donose kvalitetne odluke za svoje pacijente.
“Kao onkolog, znam koliko je važno za pacijente da započnu sa adekvatnim tretmanom što je prije moguće”, kaže Eslie.
Promjena fokusa u onkologiji je dovela do razvijanja dva, potpuno nova, testa koja evaluiraju ekspresiju PD-L1 proteina u ćelijama raka i imunim ćelijama. Regulatorne agencije, u određenim državama, su već odobrile ove testove za specifične vrste raka mokraćnog mjehura i pluća, a Roche ispituje korištenje tih testova u preko 20 različitih onkoloških indikacija.
Inovativne tehnologije i testovi pomažu onkolozima da bolje shvate ulogu imunog sistema u borbi protiv raka. Među njima su i testovi koji omogućavaju simultanu detekciju više, različitih, biomarkera na istom mikroskopskom preparatu. Koristeći multiplexing tehnologiju, ovi testovi mogu pokazati interakciju organizma i raka na ćelijskom nivou.
“Cilj je da se što lakše i pouzdanije detektuje više biomarkera na jednom preparatu. Na ovaj način će se omogućiti bolje shvatanje mikrookruženja raka i olakšati detekcija onih biomarkera koji su zaista ključni za imuni odgovor na ćelije raka”, tvrdi Lidija Pestic-Dragovich, viša direktorica Roche Pharma Alliance & Pharma Services.
Lidija dodaje i: “Kada kombiniramo multiplex tehnologiju sa sofisticiranim softverskim algoritmima dobit ćemo bolji uvid u biologiju raka. Upravo taj uvid će pomoći ljekarima u odabiru najboljeg mogućeg tretmana za svakog pacijenta ponaosob. Iz ovog razloga, multiplex tehnologije su veoma važne za budućnost onkološke dijagnostike.”
Ovo znači da će pacijenti i ljekari imati, novo, moćno oružje u borbi protiv karcinoma, kako u laboratorijama tako i u samim organizmima pacijenata.3 Sa novim otkrićima u polju dijagnostike, otvara se novo poglavlje u kancer imunoterapiji.
References:
Chen DS, et al. Clin Cancer Res. 2012. 18:6580-6587
Rosenberg JE, Hoffman-Censits J, Powles T, et al. Atezolizumab in patients with locally advanced and metastatic urothelial carcinoma who have progressed following treatment with platinum-based chemotherapy: a single-arm, multicentre, phase 2 trial. Lancet 2016; 387:1909-1920.
Herbst RS, et al. Nature. 2014. 515:563-567
Roche d.o.o. - Roche Ltd, Zmaja od Bosne 7, 71000 Sarajevo, Bosna i Hercegovina